Ook hier in Spanje, waar ik woon, is het een tendens om tweelingen en drielingen in verschillende klassen te plaatsen, zonder overleg met de ouders. Het is de norm van de school waar maar moeilijk tegen te vechten valt. Kinderen beginnen hier hun schoolperiode op driejarige leeftijd.
12 maart 2013: bij mijn dagelijkste consulten online is er één van een tweelingmoeder. Ik zucht. Het is de vraag die zich steeds weer herhaalt: ‘ik heb een tweeling en ze beginnen in september met school’. Hier geeft het geboortejaar de doorslag, alle kinderen geboren in 2010 beginnen dit jaar in september. Sommigen zullen dan dus nog geen drie jaar zijn. Ook in dit geval. De moeder, Meritxell, uit Barcelona wil ze in één klas laten beginnen, want –zo schrijft ze- ze zullen steun aan elkaar hebben bij het wennen. Onderzoek van o.a. tweelingdeskundige Nancy Segal wijst inderdaad uit dat dit zo is. Ik raad haar aan om het artikel van mijn site, speciaal geschreven voor schooldirecties, te printen en te blijven vechten voor haar standpunt. Ik beloof haar hierbij te steunen. Ik weet dan niet wat we samen zullen losmaken.
21 maart: ‘Wat kan ik nog meer doen? De directrice lijkt vastbesloten’ schrijft Meritxell. Ik raad haar aan om naar inspectie te gaan en de ‘Defensor del Menor’ (Verdediger van de Minderjarige) te benaderen.
25 maart: ik ontvang een enthousiast mail. ‘Ik heb een actie gestart op change.org met het lema: ‘Een tweeling samen in de klas, Beslissing van de ouders!’ Ze is in de wolken, er stromen steunbetuigingen binnen en ze heeft al 246 ‘ja’. Ze ontdekt dat ze niet de enige is met dit probleem.
2 april: Steun van Inspectie blijft uit. Ze leggen de bal bij de school. Meritxell zoekt het hogerop, bij de ‘Servicio del Colegio y Escuela (een orgaan ten dienste van school en familie), maar die neemt ook geen standpunt in. M.a.w. de school kan gewoon zijn eigen beleid voeren en zich daarbij autoritair gedragen. Het verbaast me niet. De democratie in dit land is jong en dat merk je. Ook ouders zijn vaak geneigd om zich neer te leggen bij wat een school (of instantie) zegt. Maar zo niet deze moeder!
10 mei: Meritxell heeft een bespreking op school. Ze vraagt opnieuw haar tweeling, twee meisjes, die 2 jaar en 8 maanden zullen zijn in september, samen te plaatsen. Ze heeft een rapport bij zich van de crèche waar de tweeling nu op zit, samen in dezelfde groep. Het rapport meldt: ‘De meisjes zijn heel sociaal, maken eigen vriendjes en we adviseren hen in één klas de plaatsen. Het samenzijn zal hen goed doen’. De directrice is niet onder de indruk en noemt Meritxell een overbezorgde en een te beschermende moeder!
2 juni: Meritxell begint op Facebook een pagina gewijd aan haar strijd. Ze heeft direct honderden stemmen. En vele verhalen van andere ouders. Een leuke reactie van een onderwijzeres die vertelt hoe ze geniet van een tweeling in haar klas. ‘Het is leuk om te zien hoe deze jongetjes samenspelen en elkaar aanvoelen. Ze zijn zelfs een voorbeeld voor de anderen want zij houden meer rekening met elkaar dan andere kinderen en zijn vaak de spil van activiteiten’. Op deze school is van elke klas maar één groep. Dat helpt!
10 juni: Meritxell gaat bij de a.s. school van haar tweeling staan om handtekeningen te verzamelen. Ze bericht dit netjes aan de schoolleiding. Het wordt haar niet in dank afgenomen en hoewel ze met aardig wat ouders praat en vlot handtekeningen krijgt, moet ze op een gegeven moment het veld ruimen. Er komen tweeling-ouders naar haar toe die haar bedanken voor haar actie. Zelf durfden ze nooit iets te zeggen. Ook één onderwijzeres, buiten de schooldeuren, betuigt haar steun en laat weten achter haar te staan.
25 juni: radiozender RAC1 van Barcelona nodigt ons beiden uit om te komen praten over het thema. We zullen elkaar voor het eerst ontmoeten! Tijdens het intervieuw komen veel telefoontjes binnen, allemaal ondersteunend. We gebruiken de dag om elkaar te leren kennen en verder plannen te maken. Leuke dag! Ik ben onder de indruk van haar vastbeslotenheid en ik ben er blij mee, want dit thema stak al jaren als een doorn in mijn hart.
27 juni: Ik heb een telefonisch intervieuw met Radio Vallecas van Madrid. De algemene opinie is absoluut voor ons standpunt. Ik merk veel onbegrip voor de houding van de scholen.
28 juni: De school van Meritxell doet nog steeds geen uitspraak. De schoolvakantie staat voor de deur. De directrice stelt de beslissing uit tot 10 september, twee dagen voor het begin van het nieuwe schooljaar. Meritxell is zeer teleurgesteld. Maar na een aantal akelige dagen heeft ze alweer een plan. Een lezing op 3 september, precies een week voor de uitslag. Ze nodigt de directrice en alle onderwijzers uit en hangt affiches op in de buurt van deze school. Ze krijgt van het gemeentehuis een zaal ter beschikking. Het zal een open lezing worden, iedereen is welkom. Ook via de radio RAC wordt de lezing aangekondigd. En natuurlijk in haar Facebook-pagina.
De maand juli: we benaderen een aantal psychologen die hier naam hebben. We vragen hun mening te geven over onze zaak met het idee om een video te maken waarin we de band van de jonge tweeling centraal stellen en het belang die te respecteren. De medewerking –uiteraard gratis- is hartverwarmend. In totaal tien personen, inclusief wij tweeën, werken mee. Ook een deskundige op het gebied van het maken van videos. Hij plakt de individuele opnames die een ieder thuis maakt, aan elkaar, inclusief muziek en prachtige beelden van tweelingen! De video is net op tijd klaar voor de lezing.
3 september. De dag van de lezing. Ik reis af naar Barcelona (zelf woon ik in een dorpje bij Valencia). Ik ben er klaar voor, met een pittige lezing die ik de dag ervoor voor mijn volwassen zoons heb voorgedragen. Ze hebben me nog wat goede tips meegegeven. Het kan niet misgaan. Er zijn simpelweg geen redenen te bedenken om een (bijna) driejarige tweeling al in groep 1 te scheiden, zonder de kinderen te kennen. Als norm! Zonder wetenschappelijk bewezen motief. Dat het vinden van een eigen identiteit beter gaat bij tweelingen die hun leven schooltijd gescheiden van elkaar zijn, is nl door geen enkel onderzoek aangetoond. Ik ben trouwens niet tegen scheiden als er een reden voor is, maar niet als norm voor alle tweelingen. En meestal is het op zo’n jonge leeftijd niet wenselijk.
Er zijn zo’n 50 mensen aanwezig. ‘Ook de directrice’, fluistert Meritxell me toe. De lezing wordt opgenomen, ook weer door een vrijwillige, zodat die daarna op Facebook kan. Eerst tonen we de video. Ik zie hem voor het eerst en ben onder de indruk. De gezamenlijke inspanning heeft tot een mooi resultaat geleid. Daarna vertelt Meritxell op een zeer ontroerend manier hoe ze als moeder ervan overtuigd is dat haar meisjes niet klaar zijn om gescheiden te worden. Ze voorziet problemen en weet zeker dat ze het beste samen kunnen beginnen. De zaal is muisstil. Ik heb moeite mijn tranen te bedwingen, ik hoor hier een moedige moeder die haar kinderen verdedigt. Een vrouw naast mee rommelt in haar tas, ook op zoek naar een zakdoek. Dan is het mijn beurt. Ik belicht het theoretische deel en noem vele voorbeelden die ik in twintig jaar ervaring heb gezien. Zoals een tweeling die vanaf 6 jaar tegen hun zin gescheiden werd (twee meisjes) en die trucjes bedachten om elkaar te zien, zoals om 11 uur allebei naar de wc, enkel om elkaar te kunnen zien. Later, op volwassen leeftijd had een van hen therapie nodig om haar weg te vinden! Hoezo helpt scheiding bij het vinden van de eigen identiteit? Dan een drieling dat ik niet zal vergeten: 2 jongens en een meisje die tegen de wens van de ouders in drie aparte groepen werd gezet. De kinderen hadden alledrie een terugval in hun ontwikkeling: bedplassen, huilen, de speen vragen, slecht slapen en niet meer naar school willen. Een regelrechte ramp. En de school? Die bleef bij zijn standpunt. Ook mijn bemoeienissen en psychologische rapporten van de kinderen hadden geen effect. Als ik erover vertel, voel ik weer mijn verontwaardiging. Een drieling opvoeden is pittig en ik vind dat de samenleving alles moet doen om het een drielingfamilie makkelijker te maken ipv stress toe te voegen aan hun leven. Dit drietal had het nodig om met elkaar te beginnen. Nog geen drie jaar en uiteraard vroeggeborenen. De ouders vonden het jaar erna een school waar ze bij elkaar mochten blijven.
Er ontstaat er een levendige discussie. De directrice zegt niets en is daarna direct weg. Toch ben ik positief. Ze moet onze boodschap toch begrepen hebben?!
10 september. Meritxell gaat naar de school en kan op een lijst in de gang zien of haar dochtertjes bij elkaar zitten of niet. Wat ziet ze? De meisjes zijn in verschillende groepen geplaatst! Ze gaat direct naar de directrice en vraagt de reden. ‘We doen het altijd zo. Het is de norm van de school’. DE NORM.
Twee dagen later beginnen de schooldagen. Elk kind heeft een eigen fotootje bij zijn kapstok en de meisjes vragen waar hun respectievelijke foto’s zijn. De ene staat bij de ene klas en de andere is bij de andere. Ze snappen het niet en ze huilen als ze in aparte klassen moeten. De juffen hebben het er moeilijk mee; ze zien hoe de meisjes elkaar zoeken en vastpakken in de momenten dat ze naar het speelplein mogen. Vaak lopen ze daarna hand in hand samen naar het lokaal van de één. De reacties blijven niet uit: huilen als ze naar school moeten, in bed plassen, nachtmerries, bij elkaar in bed kruipen, etc. De directrice komt met de belofte dat ze na een week een bespreking met de de onderwijzeressen en ouders zal hebben, voor een definitief besluit.
14 september. Meritxell is behoorlijk aangeslagen. Ze lijkt er niet meer in te geloven. Ik raad haar aan de video zo snel mogelijk op Youtube te zetten. We hebben hem alleen maar op haar FaceBook gezet en bij de lezing gebruikt. Ze doet het en in 2 dagen heeft hij 1300 bezoekers!! Het slaat in als een bom. In de daarop volgende dagen worden we geïntervieuwd door El País (de grootste linkse krant van Spanje), door TV 2 (een nationale zender), door radio’s etc. Er is zelfs een instelling –we weten niet precies welke- die contact opneemt met de directrice en haar ondervraagt over haar besluit. Ze is woedend en belt direct Meritxell! Ze beschuldigt haar van ophitserij. Meritxell blijft beleefd en zegt dat ze enkel als moeder het belang van haar kinderen verdedigt. Deze media-aandacht werpt zijn vruchten af. Bij de volgende bespreking, na 7 dagen, geeft de directrice toe. De tweeling mag samen, maar alleen bij wijze van uitzondering. De norm blijft hetzelfde, waarschuwt ze (met het oog op toekomstige tweelingouders). Het is duidelijk: onze boodschap komt niet echt aan, het is het media-effect waardoor ze zwicht. Hoe dan ook, Meritxell blijft beleefd, bedankt haar en stelt slim voor om na een jaar te evalueren omdat dit tenslotte voor de school een nieuwe ervaring zal zijn.
Die avond slaapt haar tweeling weer goed. Ze weten dat ze samen mogen.
17 oktober. Beiden zitten we in een panel bij een debat op TV 2. De televisie heeft een documentaire gemaakt waarin verschillende ouders en volwassen tweelingen worden geïntervieuwd. Alle verschillende kanten van dit netelige thema worden belicht. En onze strijd (tweeling samen laten beginnen, ouders beslissen) wordt begrepen. Er zit ook een tweeling in het panel. Het is een zeer bevredigende ervaring. De boodschap komt duidelijk over: tweelingen hebben een special band en speciale behoeftes! We moeten en kunnen ze niet beoordelen alsof het om gewone broers en zussen gaat.
Inmiddels hebben in Spanje 12 scholen hun beleid herzien! En ook één in Mexico en één in Argentinië waar de situatie hetzelfde is. Veel ouders hebben de video aan de schooldirectie laten zien en dat heeft geleid tot een beter oordeel. Dat is fantastisch! Maar er wachten nog meer televisie opnames (TV3). De strijd is nog niet voorbij.
HOE IS DE SITUATIE IN NEDERLAND?
Hoewel er zeker een veel democratischer houding wordt aangenomen en scholen vaak de mening van de ouders vragen, heb ik vorig jaar op de NVOM dag een moeder gesproken van wie haar tweeling op de crèche tegen haar zin uit elkaar werd gehaald. Het werd een drama en toen de crèche besloot om ze toch samen in één groep te plaatsen, was het kwaad al geschied. Ze wilden niet meer naar de crèche. Over het algemeen zullen Nederlandse scholen een flexibeler beleid tonen, toch is de mythe van ‘scheiden vanwege de identiteit’ ook hier volop aanwezig. Ouders en de NVOM moeten de specifieke behoeftes van een meerling onder de aandacht brengen.
DOEL VAN ONZE CAMPAGNE
Niet één beleid hanteren dat voor alle meerlingen geldt. Tot en met drie jaar is samen beginnen bijna altijd de beste beslissing. Daarna per jaar en per tweeling of drieling opnieuw een beslissing nemen, op grond van hun relatie, hun leeftijd en hun zigositeit. Zo zullen er dus op iedere school meerlingen in één klas zitten en andere in aparte klassen.
Wil je onze strijd steunen, dan kan dat om ja uit te brengen op: www.change.org/meritxellpalou.
De tekst hier betekent: meerling bij elkaar in de klas, beslissing van de ouders. Bij 500.000 stemmen komt deze zaak op de agenda van de ministers.
DE VIDEO IS TE ZIEN OP YOUTUBE, DOCUMENTAL GOTAS DE AGUA.
