IS DRUK GEDRAG ALTIJD EEN REDEN TOT SPLITSEN?

Coks Feenstra · Ontwikkelingspsychologe

29 de juni de 2022

IS DRUK GEDRAG ALTIJD EEN REDEN TOT SPLITSEN?

Deze vraag stelde een moeder tijdens een lezing vorige week. Een goede vraag, want vaak wordt druk gedrag als een reden genoemd om een tweeling te splitsen. Maar is het altijd zo? Dit hangt onder andere af van de leeftijd van de tweeling.

Kyan en Jesse, 4 jaar, zitten samen in een klas. Ze zijn eeneiig. De leerkrachten overwegen hen te splitsen, want beiden concentreren zich slecht. Als ze samen een werkje doen, worden ze heel druk, maar apart van elkaar, zijn ze alleen maar bezig met wat de ander doet. Bij het kringgesprek zitten ze gescheiden, maar eindigen vaak rollend over de grond. Ook vertonen ze jolig gedrag waarmee ze de andere kinderen aansteken. De jongens worden zoveel mogelijk gescheiden, maar dat verhindert niet dat ze voornamelijk met elkaar bezig zijn. Ze gaan trouwens heel graag naar school.
In een online gesprek geef ik de leerkrachten een aantal tips en leg ik ook de redenen van het gedrag van de jongens uit. De tweeling kwam prematuur ter wereld (rond week 30) met een zeer laag geboortegewicht. Dit betekent dat hun neurologische rijping vooralsnog achterloopt bij die van de andere vierjarigen. Ook versterken ze elkaar in hun gedrag, het bekende tweelingescalatie-syndroom.
Hen splitsen van klas zal geen verbetering, maar eerder een verslechtering van hun gedrag geven. Dit blijkt uit onderzoek (zie onderstaande link).
Ik stel het volgende voor: naast elkaar in het kringgesprek, waarbij ze allebei een pop-it (fridget toy) mogen vasthouden. Zo’n friemelobject helpt bij spanning. Daarnaast worden de jongens in de klas zo geplaatst, dat ze elkaar altijd in een oogopslag kunnen zien. Werkjes doen ze apart, maar hen wordt wel verteld wat de ander doet en wanneer ze weer samen zullen spelen. Hun tijdsbesef is namelijk beperkt, dit stelt hen dus gerust. Als hun gedrag weer druk dreigt te worden, is tijdig ingrijpen belangrijk, bijvoorbeeld door middel van een rustgevende activiteit hun gedrag in goede banen leiden.

Na twee maanden melden de leerkrachten mij deze verbeteringen:
1. Naast elkaar zitten in de kring brengt meer rust. De jongens hoeven elkaar hierdoor niet meer te zoeken. Wel zoeken ze nog veel oogcontact met een gezamenlijk vriendje. Daarom plaatsen we deze wel uit het oog in de kring. Het friemelen aan een fidget toy zorgt ervoor dat de jongens zich beter kunnen concentreren tijdens de kringmomenten.
2. Apart tijdens lesjes. Wanneer een van de jongens een spel/lesje doet met de juf, benoemen we nu waar de andere helft is. Ook zorgen we ervoor dat ze in elkaars zicht zijn. Dit zorgt voor een betere concentratie
3. De jongens hebben samen 1 vast vriendje, maar krijgen langzaamaan ook wat andere vriendjes. Het liefst spelen ze samen. Dit respecteren we.
4. Het spel krijgt steeds meer rust, en dit kunnen ze ongeveer 15 minuten volhouden. Daarna zien we weer het jolige en grappige gedrag en worden ze weer druk. Soms zetten de andere kinderen ook aan tot het doen van gekke dingen (bijv. iets stuk maken). We proberen dan het spel weer in goede banen te leiden. Als dit niet lukt, kiezen we voor ieder een bezigheid uit wat meestal goed werkt.
5. We zien ook dat het samenzijn voor hen goed uitpakt. Ze hebben steun aan elkaar en helpen elkaar op een positieve manier.

Aan de ouders geef ik de tip om meer een-op-een momenten met de jongens te creëren en regelmatig met elk kind apart iets te ondernemen. Hun ‘ik-identiteit’ is namelijk nog niet sterk, ze zitten nog volop in de ‘wij-identiteit’ . Dat is waarom ze zoveel op elkaar letten. Door deze maatregel wordt het besef dat de ander er toch wel is, geïnternaliseerd. Daardoor zullen ze elkaar meer met rust laten.
Samenvattend: het begrijpen van het drukke gedrag helpt om anders tegen de situatie aan te kijken, terwijl een aantal tools zinvol zijn om dit gedrag in goede banen te leiden. Hiermee wordt het splitsen vermeden. Dat zou namelijk tot andere problemen kunnen leiden, zoals teruggetrokkenheid, verlies van plezier in school, terugval in gedrag, plus een verergering van de problemen. Dit blijkt ook uit onderstaand onderzoek. Op oudere leeftijd, als de tweeling emotioneel losser van elkaar is, kan scheiding van klas wel zinnig zijn.
Coks Feenstra

Geraadpleegde literatuur:
DiLalla, Lisabeth F., Mullineaux, P.Y., ‘The effect of classroom environment on problem behaviors: a twin study’, Journal of School Psychology, 2007

Meer informatie in mijn boek:
Tweelingen en School, Uitgeverij Ad. Donker

Comparte este artículo si te ha gustado
Facebook
Twitter
Email
WhatsApp